June 30, 2021

दिनविशेष - ३० जून

. .

दादाभाई नौरोजी ( स्मृती दिन)

दादाभाई नौरोजी (1825-1917) ब्रिटनच्या हाऊस ऑफ कॉमन्समध्ये निवडून येणारे पहिले आशियाई नेते होते. पण त्यांची ओळख एवढीच नाही. महात्मा गांधी यांच्याआधीचे ते देशातील प्रमुख नेते होते. जगभरात त्यांना जातीयवाद आणि साम्राज्यवादाविरोधात लढणारे नेते, म्हणूनही मान होता.

भारत रत्न सी.एन.आर.राव - जन्मदिवस

चिंतामणी नागेश रामचंद्र राव, ऊर्फ सी.एन.आर. राव हे एक कन्नडभाषक भारतीय रसायनशास्त्रज्ञ आहेत. घन-स्थिती रसायनशास्त्र व संरचनात्मक रसायनशास्त्र हे त्यांचे अभ्यासाचे प्रमुख विषय आहेत. त्यांचे आजपर्यंत चौदाशे शोधनिबंध प्रकाशित झाले असून त्यांनी एकूण ४५ पुस्तके लिहिली आहेत.

( माहिती संग्रहित, चित्र साभार तत्वमसी यूथ क्लब)


June 29, 2021

ज्योतिष अभ्यासकास पत्र

. .
 'ज्योतिष पदवीसाठी' प्रवेश घेऊ इच्छिणा-या  अभ्यासकास  माझ्याकडून  एक पत्र: -📝

ज्योतिष पदवी आता घेता येईल  अशी  आशा निर्माण  झाली असली , अजून अभ्यासक्रम काय आहे  , काय काय विषय समाविष्ट होणार याबाबत अजून विस्तृत माहिती नसली   , नेहमीप्रमाणे  विषय समजवून न घेताच  अनेक संस्था विरोधासाठी उभ्या ठाकल्या असल्या, तरी या विषयात पदवी घ्यायची तुझी इच्छा झाली याबद्दल  सर्वप्रथम अभिनंदन 💐
 ज्योतिष या विषयाची व्याप्ती एवढी  प्रचंड आहे की दोन वर्षाच्या अभ्यासक्रमात आपण जेवढे ज्ञान घेऊ ते कमीच असणार आहे  आणि  हे मनात सुरवातीपासूनच पक्के ठेवावेस असे सांगावेसे वाटते  . 

खगोल शास्त्र , गणित ,  विज्ञान  यातील  अनेक सिध्दांत शिकून जेव्हा तुला पदवी मिळेल  ती  मात्र ' आर्ट'/ किंवा 'कला' शाखेची  ( MA ) .  ही गोष्टच मला  विशेष वाटते  आणि  या शास्त्रासंबंधीचे  अगदी संक्षिप्त   वर्णन करायला  पुरेसी ठरते .  

असं म्हणतात की " सुखी सोनाराकडे आणि दु:खी ज्योतिषाकडे " . तेव्हा आपल्याकडे आलेल्या  जातकाची मुळातच  मनस्थिती ठीक नसते . अशावेळी मार्गदर्शनासाठी आलेल्या जातकाची अडचण समजवून घेणे ,संभाषणातून त्याला बोलते करणे  ही एक कला आहे  आणि यात प्राविण्य मिळवणे तसे सोपे नाही . अर्थात येणारा जातक इतके ज्योतिष  असताना  आपल्याकडेच येणे ही पण एक नियतीची योजना असते . कारण त्यावेळी त्या जातकाला भेडसावणा-या प्रश्नाचे योग्य उत्तर ( होकारार्थी किंवा नकारार्थी  जे प्रत्यक्षात घडणार असेल ते  )  आपणच योग्य प्रकारे देऊ शकणार असतो. तो जातक ही ज्या  ग्रहस्थितीवर येतो , त्यावेळची ग्रहांची स्थिती प्रश्नाचे उत्तर शोधायला   मदत करत असते. अर्थात हे सगळे तू  शिकशीलच. 

आणखी एक महत्वाची गोष्ट  जस जस अधिक अधिक पत्रिका सोडवायला लागशील  तसतस तुझ्या  लक्षात येईल  की पत्रिकेतील ग्रह ही आपल्याशी बोलत असतात. अर्थात ते सांकेतिक भाषेत. ती  भाषा अवगत करणे ही पण एक ' कला आहे ' .  पत्रिकेत  दिसताना  फक्त १२ राशीत , १२ स्थानात  , १२ ग्रह  असले  तरी  ग्रहांची  एकमेकांशी असलेली केमेस्ट्री , कुणाची  युती, कुणाची आघाडी , कोण कुणावर लक्ष ठेऊन आहे ? कोण   कुणाच्या घरात  भाड्याने आहे  , वरवर न दिसणा -या  नवमांश कुंडलीत  हेच ग्रह कशा पध्द्तीने भूमिका पार पाडत आहेत  ,  पत्रिकेतील निर्णायक घटक कोणता , वयाच्या वेगवेगळ्या टप्प्यात कोणता ग्रह महत्वाचा ठरणार हे सगळं 
' कले कलेने'  तुझ्या लक्षात येईलच.

तुझा जातक तुझ्याकडून  योग्य मार्गदर्शन घेऊन  समाधानाने जाऊन  तू  त्याच्यासाठी "फॅमिली ज्योतिष"  होशील या सदिच्छा 

हे शेवटचं सांगणं.वेळोवेळी तुला  अनेक गोष्टीकडे  दुर्लक्ष  करावे लागेल. त्या गोष्टी कुठल्या  हे मी तुला आता सांगणार नाही कारण त्या गोष्टींचा तू स्वतः सामना करून अनुभसिद्ध व्हावेस आणि अशा प्रसंगाला तोंड देण्यास तू  खंबीर व्हावेस असे मला वाटते. 

आता तुझ्या मनात आलेला सगळ्यात महत्वाचा प्रश्न.  मी  कोण  हे सगळं लिहिणारा ?

तर  मित्रा मी पण  एक ज्योतिषी अभ्यासकच. आजपर्यत  तरी  कुठलीही  ज्योतिष उपाधी/ पदवी नसणारा . 

थोडक्यात  मी  जरा  
'  लिटील - जास्त - अभ्यासक ' तुझ्यापेक्षा 

आता ते लिटिल चँम्प डायरेक्ट परीक्षक बनू शकतात तर

एवढा  सल्ला देऊच शकतो ना भौ मी तूला 😜 

( अजूनही लिटिलच पण चॅम्प नसणारा  ज्योतिष अभ्यासक )  अमोल  केळकर 📝

ज्येष्ठ कृ.पंचमी
२९ जून २१  

दिनविशेष - २९ जून

। 
कॅप्टन  विजयंत थापर -बलिदान दिन
 कारगिल युध्दात वीरमरण

क्रांतिकारी राजेंद्रनाथ लाहिरी- जन्म दिवस
काकोरी कट आणि दक्षिणेश्वर बॉम्बस्फोटामागील सूत्रधार. ते हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशनचे सक्रिय सदस्य होते


स्वामी ध्रुवानंद सरस्वती पुण्यतिथी - आर्य समाजाचे सदस्य, गोहत्या बंदी साठी विशेष आंदोलन केले

प्रशांतचंद्र महालनोबिस - जन्मदिवस ( २८ जून स्मृतीदिन)
प्रसिद्ध भारतीय संख्याशास्त्रज्ञ





June 28, 2021

दिनविशेष २८ जून

वह धन्य देश की माटी है, जिसमें भामा सा लाल पला।
उस दानवीर की यश गाथा को, मेट सका क्या काल भला॥

June 27, 2021

रविवारची संकष्टी भाग २

. .रविवारची संकष्टी - भाग २

गेल्या वर्षी १० मे ला रविवारी संकष्टी होती. तशी ती ३१ जानेवारी २१ ला आली ,त्यानंतर आता रविवारी २७ जून ला आहे आणि परत यावर्षी आँक्टोबर २४ ला येत आहेत


एकंदर निभावण्यास कठिण अशी रविवारची संकष्टी असते हे नक्की. या बाबतचे माझे मनोगत भाग-१ मधे लिहिले आहे. त्याची लिंक सोबत दिली आहे. इच्छूकांनी अवश्य वाचावे.

आज या रविवारच्या संकष्टी निमित्य थोडे वेगळे अनुभव. श्री गणेश हे संकष्टीचे ( कृ. चतुर्थी) उपास्य दैवत. मात्र रविवार आणि गणेश दर्शन हे समीकरण मात्र ब-याच वेळा, अनेकांनी  अनुभवलं असणार.
लहानपणी सांगलीत असताना रविवारी संकष्टी असली की बागेतला गणपती का संस्थानच्या गणपतीला ? असा प्रश्ण पडायचा आणि मग दोन्ही ठिकाणचे दर्शन घेणे हा मार्ग काढला जायचा. मात्र रविवारी संकष्टी नसली आणि जरी कारखान्याहून सांगलीत येणे झाले की दोन पैकी एका मंदिरात जायचेच हे हळूहळू इतके पक्के झाले की शिक्षण, नोकरी निमित्य सांगली सोडून गेल्यावर सुट्टीला कधी येणे झाले तर यापैकी एका बाप्पांचे दर्शन घेणे हे 'मस्टच' असा पक्का निर्धार झालेला आहे.

गाव सोडून नोकरीसाठी चिपळूणला गेल्यावर रविवारी कधी गणपतीपुळे तर कधी हेदवी च्या सिध्दीविनायकाचे दर्शन घ्यायचा योग आला. इंजिनिअरिंगचा एक मित्र वाईचा असल्याने ब-याचदा रविवारी त्याच्याकडे गेल्यावर ढोल्या गणपतीचे दर्शन झाले. पुणे हे अजोळ असल्याने लहानपणापासून तळ्यातला गणपती ( सारसबाग), पेशवे पार्क, पर्वती हा रविवारचा कार्यक्रम फिक्स्ड असायचा. आजकाल मात्र दशभूजा गणपती पर्यतच जाणे होते.

मुंबईत स्थाईक झाल्यावर अर्थातच रविवारी प्रभादेवीचा सिद्धीविनायक होतोच. आलेल्या पाहुण्यांना सिद्धीविनायक दर्शन घडवण्याचा योग रविवारीच ठरवला जायचा. दोन चार वेळेला कंपनी तर्फे आयोजित सिध्दीविनायक पदयात्रेत सामील होता आले जी शनिवारी रात्री कंपनीतून निघायची आणि रविवारी पहाटे काकड आरतीला मंदिरात पोहोचायची.

मुंबई परिसरात भ्रमंतीसाठी / नातेवाईक / मित्र परिवार यांच्याकडे जाण्यासाठी रविवार हा हक्काचा दिवस. याच रविवार मुळे टिटवाळा महागणपती, खोपोलीचा वरदविनायक, डोंबिवलीचा सिद्धीविनायक, चिरनारचा गणपती, पालीचा गणपती आणि 
माथेरानच्या कड्याच्या गणपतीचे अनेक वेळा दर्शन झाले. 

मंडळी,  आज रविवारच्या संकष्टी निमित्याने कसे वाटले हे गणेश दर्शन ?  हे वाचताना तुम्हालाही तुमचे रविवार- गणेश दर्शन नक्की आठवले असेल.

हे लिहून होईपर्यंत १० दिवसाच्या खंडानंतर परत मस्त पाऊस पडायला लागलाय. उपवासाची मिसळ असते,
 ' उपवासाची भजी ' कशी करतात कुणाला काही कल्पना?

असेल तर नक्की कळवा. परत भेटू रविवारची संकष्टी भाग- ३ मधे एक वेगळा विषय घेऊन २४ आँक्टोबरला

मोरया 🙏🌺

"देवा तुझ्या द्वारी आलो" 📝
संकष्टी चतुर्थी ( २७/०६/२१ )

पहिल्या भागाची लिंक👇🏻
https://poetrymazi.blogspot.com/2020/05/blog-post_10.html 

June 22, 2021

दिल चाहता है

.दिल चाहता है ....❤️

या की , दुकानं संपली की जी कमान आहे तिथं  पर्यत सोडतात, तिथून दर्शन घ्या,  मंगळवारी विशाखा नक्षत्र आणि दशहरा पण चालू आहे. वाडीच्या गुरुजींशी हे बोलणे झाले आणि विचार पक्का केला.


सांगलीला गेलोय आणि वाडीला देऊळ बंद म्हणून जायचं नाही ?  हे काही पटत नव्हतं. पण गुरुनेच मार्ग दाखविला आणि गुरुच्याच नक्षत्रावर एक रम्य दृश्य अनुभवता आलं जे आजपर्यंत कधीच अनुभवंल नाही नरसोबावाडीला जाऊन.

असं म्हणतात की मंदिरातील देवाचे दर्शन घेता नाही आले तरी निदान कळसाचे दर्शन घ्यावे. आणि हे घेण्यासाठी आम्ही सकाळी पोहोचलो ते औरवाडच्या कृष्णेच्या पूलावर

एरवी 'संथ वाहणारी कृष्णा -माई ' पावसाळ्यात काही महिने दुथडी भरून वाहते. इथून मंदिराकडे म्हणजे उत्तर दिशेकडून वाहत येत,  गुरूंच्या पादूकांवर जलाभिषेक करुन दक्षिण दिशेला, पंचगंगेला कवेत घेऊन पुढे जाते. 

हाच तो दक्षिणद्वार सोहळा , आणि हे कृष्णेचे विराट स्वरूप 

परब्रह्म भेटी लागे..।

देवा तुझ्या द्वारी आलो 🙏🌹

📝 २२/०६/२१  

June 10, 2021

श्री शनैश्चर जयंती

.
"कर्माधीन आहे जगती पुत्र मानवाचा !"

ही दृष्टी / जाणिव करुन देणारा ग्रह म्हणजे शनी

आज वैशाख अमावस्या म्हणजेच " शनैश्चर जयंती "
 🙏🌹



पत्रिकेत प्रत्येक स्थानात शनी असता आपल्याला जीवनात कसा अनुभव येऊ शकतो याची माहिती ' शनी महिमा ' या वसुधा वाघ यांच्या पुस्तकातून साभार इथे देत आहे

पत्रिकेतील. 
१ ले लग्न स्थान - चारूदत्त
२ रे - धृतराष्ट्र
३ रे - द्रोण
४ थे - गांधारी
५ वे - उर्मिला
६ वे - पंडू
७ वे - अंबा
८ वे - भीष्म
९ वे - दुर्योधन
१० वे - श्रीकृष्ण
११ वे - कर्ण
१२ वे - पांडव

उदा. अष्टमातील शनी भीष्माचे आयुष्य देतो. या व्यक्ती चांगल्या दीर्घायू असतात,पण जीवनात अखेरीस त्यांच्या नशिबी शरपंजरच असतो.
अशाप्रकारे आडाखे मांडता येतात.

द्विभुजां दीर्घदेहायाम दंडपाशधराय च
पींगाक्षीं यमरुपाय शनिदेवाय नमो नम:!
🌹🙏

शनिदेवा शामलांगा,सूर्यपुत्रा जटाधरा
महांकाळ,भयानक शनैश्चरा नमो नम:!
🌹🙏

#शनैश्चर_जयंती
#देवा_तुझ्या_द्वारी_आलो
#वैशाख_अमावस्या
१०/०६/२१

 

काकड आरती- गोंदवलेकर महाराज

.देवाचिये द्वारी, उभा क्षणभरी
तेणे मुक्ती चारी साधिलिया !!.


ज्ञानेश्वर माऊलींच्या हरीपाठाची सुरवातच या ओवीने आहे. परिस्थितीने  तो ' क्षण ' मात्र आज हिराऊन घेतलाय. सरकारने नवीन 'अनलाँक दान ' जाहीर केले असले तरी अजूनही  ज्या क्षणासाठी भाविक / भक्त उत्सुक असतो म्हणजेच मंदिरात जाऊन दर्शन घेणे याबद्दल मात्र अजूनही उल्लेख नाही. 

या सगळ्या भावनेतूनच मध्यंतरी गोंदवल्याला
' काकड आरतीला' जायची इच्छा व्यक्त करणारे मनोगत   लिहिले होते. शनिवारी आँफीस मधून निघायचे, मुक्कामाला गोंदवले आणि रविवारी पहाटेची आरती असा पुर्वी एकदा घडलेला कार्यक्रम परत घडावा अशी इच्छा व्यक्त केली होती.

गुरु / परमेश्वर/ माऊली तुमच्या मनातील इच्छा केंव्हा आणि कशा पध्दतीने पूर्ण करेल हे सांगता येत नाही.

जायला मिळालं गोंदवल्याला ?  
नाही, मग? 



तर आज वैशाख कृष्ण एकादशीला म्हणजेच ६ जूनला गोंदवलेकर महाराजांची काकड आरती झुम अँप द्वारे अनुभवण्याचा एक आगळावेगळा योग आला.  *ते ही रविवारीच*

श्री अनंत लेले आणि इतर काही जण दर एकादशीला हा उपक्रम करतात. आपल्या घरीच केलेली ही 'काकड आरती',  झुम अँप द्वारे अनेकांना उपलब्ध करुन देऊन एक आगळी वेगळी सेवा ते देत आहेत.

यात मला आज सहभागी होता आले हे माझे भाग्य. याबद्दल त्यांना मन:पूर्वक धन्यवाद, खूप छान पद्धतीने  हा  धार्मिक सोहळा सादर केला गेला. सर्वांनी खूप छान भक्ती गीते सादर केली.🙏

दर एकादशीला अशी झुम अँप द्वारे आरती अनुभवता येते हे कळणे, श्री लेलेंशी  संपर्क होणे,  त्यांनी त्यांच्या समुहात समावेश करुन घेणे, ते आज काकड आरतीला उपस्थित राहता  येणे आणि हे इच्छा व्यक्त केल्यानंतर काहीच दिवसात घडणे  "

धन्य ती माऊली 🙏

*काकड आरती ब्रह्मचैतन्य नाथा,स्वामी चैतन्यनाथा*
*प्रेमानंदे सद्गुरू चरणी,प्रेमानंदे सद्गुरू चरणी, ठेवीला माथा*!!🌺

मनोगत आवरता घेताना परत एक आठवण, "नाम सदा बोलावे घ्यावे " हा सुबोध गुरुंनी सांगितलाच आहे तसा आजच्या परिस्थितीत वैद्यांनी सांगितलेला सुबोध लक्षात असू द्या. कारण अजूनही संकट टळलेले नाही

*मास्क' सदा घालावे,*
*जावे भावे, जनांसि सांगावे |*
*हाचि सुबोध वैद्यांचा,*
' *मास्का' परते न सत्य मानावे!*😷

#स्वामी माझा पाठीराखा माणगंगा तिरी " 🙏🌹
#अपरा एकादशी 🚩
६/६/२१

#देवा_तुझ्या_द्वारी_आलो
www.kelkaramol.blogspot.com  

June 3, 2021

पाऊस आणि ज्योतिष शास्त्र

. .#पाऊस आणि ज्योतिष  शास्त्र  ☔

गुढीपाडव्याला  पंचांग  पूजन करून  संवत्सर फल  वाचले जाते.  त्यात या वर्षी पडणा-या  पावसाविषयी  विवेचन असते . साधारण मे महिन्याच्या शेवटी किंवा जूनच्या सुरवातीला  भारतीय हवामान खाते आणि आजकाल खाजगी संस्थाही पावसा विषयीआपले अनुमान जाहीर करत असतात . याची मदत अर्थातच शेतकरी बांधवाना होत असते 

याचप्रमाणे आपल्या शास्त्रात ही पावसाळी वाहन या संकल्पनेचा उल्लेख आढळतो. या वाहनां वरुन पाऊस कसा पडेल याचा अंदाज घेता येतो.  आजकाल दिनदर्शिकेत वाहन ज्या तारखेला लागते त्या तारखेचा   ऊल्लेख ही केलेला आढळतो .  


वाहन लागणे हे कसे ठरते ?????

तर  रवीचा मृग नक्षत्र प्रवेश  म्हणजे पावसास सुरुवात  असे समजतात.  साधारण पणे ७ जूनला रवी मृग नक्षत्रात प्रवेश करतो ( यंदा ८ जूनला मृग नक्षत्र प्रवेश आहे) .  रवीच्या मृग नक्षत्र प्रवेशावेळी चंद्र ज्या नक्षत्रात असतो ते नक्षत्र  बघतात . दोन्ही  नक्षत्रातले अंतर मोजून त्याला ९ ने भागले जाते आणि राहणा-या बाकीचा  नंबर जो येतो त्यावरून वाहन ठरते . अधिक माहिती वरील चित्रात दिलेली आहे  त्यावरून प्रत्येक रवी नक्षत्र बदलानंतरचे  वाहन कोणते हे सहज काढता येते 


हत्ती , म्हैस , बेडूक  - खूप पाऊस 

गाढव , कोल्हा  - कमी पाऊस 

मोर , घोडा ,  मेंढा  -  मध्यम पाऊस 


आता हे वाहन साधारण दर १३ - १४ दिवसांनी बदलते कारण एक नक्षत्र  १३ अंश २० कलेचे असते आणि रवी रोज एक अंश पुढे जातो , म्हणजे १३ - १४ दिवसाने पाऊस वेगळे वाहन घेऊन येतो .  या  सगळ्या गोष्टींचा  शेतकरी बांधवाना  शेतीची कामे ठरवण्यासाठी उपयोग होऊ शकतो.



गेली काही वर्षे प्रत्येक वाहन आणि पडलेला पाऊस याची मी नोंद केलेली आहे. (  १ जून पासून हवामान खात्याच्या संकेतस्थळावर रोज पडलेल्या पावसाची नोंद होते ) . यात एक गोष्ट लक्षात येत आहे की  वरील नियम अगदी अचूक लागू पडत नाही आहेत. 

अगदी २०१९ चे उदाहरण द्यायचे झालं तर   जुलै शेवटचा आठवडा  ते ऑगष्ट  पहिला आठवडा (  २० जुलै ते ३ ऑगष्ट )  'गाढव'  वाहन  असताना  पश्चिम महाराष्ट्रात महाभयंकर पूर आला होता, आणि त्यापुढच्या 'बेडूक' वाहनात  तुलनेने कमी पावसाची नोंद दिसून आली.

यासाठी थोडा वेगळा अभ्यास करायची गरज आहे असे वाटते.  रवीच्या  पावसाळी नक्षत्र प्रवेशा बरोबरच  चंद्र , रवीचे   कर्क , वृश्चिक , मीन  ( जल तत्वाच्या  राशी )  या  नवमांशातून/ राशीतून    होणा-या भ्रमणांचा  ही संयुक्तिक विचार होणे आवश्यक आहे.  यानुसार पावसाचा अधिक चागला अंदाज वर्तवता येईल  असे मला वाटते

यासंदर्भातले एक उदाहरण २६  जुलै २००५  चे पाहू 
त्यादिवशी ची ग्रहस्थिती

चंद्र - मीन राशीत - जलतत्व 
रवी- कर्क राशीत - जलतत्व
 
त्या दिवशी च्या नवमांश कुंडलीत
शुक्र, केतू, हर्षल - कर्क नवमांश. - जल राशीत

थोडक्यात पावसाळी वाहन बरोबरच ग्रहांचा जलतत्वाच्या राशी/ नवमांशातून होणारा प्रवास आणि पडणारा पाऊस हे अभ्यासनीय असेल

अमोल केळकर 📝
३/६/२१
वैशाख कृष्ण नवमी